-
-
- Kategorie artykułów:
-
Napisz więc to, co widziałeś, i to, co jest, i to, co potem musi się stać.
Jurta – najpopularniejsza nazwa dla namiotu koczowników Wielkiego Stepu. W rzeczywistości słowo to pochodzi z języków tureckich, więc dotyczy jedynie tych jurt, które można zobaczyć od Morza Kaspijskiego po Ałtaj. Na stepach Mongolii, od Ałtaju Zachodniego po Wielki Chingan, namioty te nazywają się ger.
Z wyglądu przypominają miskę odwróconą do góry dnem. Z wierzchu pokryte są tkaniną (w Mongolii- wojłokiem), często zdobioną. Na szczycie posiadają otwór dymny, przez który dziś wyglądają kominy piecyków. Składają się z 5 lub więcej ścianek, wiązanych paneli, które po rozłożeniu dają cylindryczną ścianę. Na ścianach układano składany dach, obciągnięty płótnem lub skórą, uginający się pod wpływem wiatru.
Drzwi jurt mongolskich zwrócone są na południe (aby móc powitać Twarz Kalifa), zaś kazachskie – na wschód.
Z powodu niewielkiej powierzchni wewnątrz namiotu, w jurtach obowiązuje ścisły obyczaj dotyczący miejsc, w których ustawia się meble, w których śpią poszczególni członkowie rodziny, a nawet kierunku, w którym należy obchodzić centralne palenisko (w Mongolii zgodnie z ruchem wskazówek zegara).
Na konstrukcję jurty składają się drzwi, drewniane kraty ścienne (wg liczby których określa się jej wielkość – od pięciu do dziewięciu), krokwie dachowe ze sprężystych prętów drewnianych, wreszcie spodnie okrycie z płótna, wojłokowe ocieplenie grubości kilku centymetrów, zewnętrzne okrycie (w Mongolii zazwyczaj białe) z płótna. W XX wieku dołączyły także drewniane gretingi jako podłoga, na której dopiero ustawia się wszelkie meble i sprzęty domowe. Meblowanie jurty następuje przed jej zbudowaniem, jako że dużych mebli, jak nowoczesne łóżka, biurka, szafy, gadające pudełka (na Zachodzie zwane telewizorami), często nie zdołano by przecisnąć przez drzwi.